Wanneer u een scheiding overweegt of in een scheiding wordt getrokken, is het belangrijk om te weten welke stappen in een scheiding te onderscheiden zijn. Hierbij moet u weten of u een geregistreerd partnerschap hebt of dat u gehuwd bent, al dan niet in gemeenschap van goederen, en of er bij de notaris ooit een contract is opgemaakt.
In deze tekst gaan wij gemakshalve uit van een huwelijk in gemeenschap van goederen.
In grote lijnen onderscheiden we in een scheiding de volgende stappen.
Stap 1: Scheidingsmelding
De scheidingsmelding houdt in dat u en uw partner naar elkaar uitspreken welke redenen er zijn waardoor een scheiding onvermijdelijk is en welke gevoelens hierbij spelen. Juist de onderliggende redenen waardoor de relatie tot einde is gekomen zijn noodzakelijk te weten om het gezamenlijke hoofdstuk uit uw Levensboek respectvol te kunnen sluiten en om vervolgens aan een nieuw hoofdstuk te beginnen. Door bewustwording van uw eigen aandeel in het geheel, kan er voor zorgen dar u niet weer bij een volgende relatie (kan ook een werkgerelateerde relatie zijn)in dezelfde valkuilen stapt. Hierbij komt de “gun-factor” (klinkmogelijkheid) om de hoek kijken.
Stap 2: Kinderen & ouderschapsplan
De scheidingsmelding naar de kinderen toe. Welke redenen geeft u aan uw kinderen op? Doet u dit allebei of alleen? Belangrijk is te weten dat de meeste kinderen al lang en breed aanvoelen dat het gezin niet harmonieus is. Daarom is het belangrijk met de kinderen te gaan praten. In details hoeven kinderen niet te weten wat er allemaal tussen hun ouders speelt, maar wel wat er voor hen allemaal gaat veranderen. Kunnen ze nog wel blijven wonen? Moeten ze van school af? Hoe zit het met vriendjes? Hun sportclubs, enz?.
Het Ouderschapsplan is een belangrijke stap waarbij meer duidelijkheid en zekerheid aan de kinderen geboden wordt. Als 'collega-ouders' geeft u belangrijke levenslessen mee, vaak zonder dat u zich daarvan bewust bent. Het respectvol omgaan met mensen, zèlfs met uw ex-partner, is één van die levenslessen.
Stap 3: Inventariseren
Los van de bovengenoemde stappen, moeten er ook praktisch zaken worden geregeld. Om dit te kunnen doen, zult u allebei eerst moeten inventariseren wàt er geregeld dient te worden en binnen welke termijnen.
Een belangrijk, en voor vele het belangrijkste punt is de alimentatie. Wanneer moet deze ingaan en welke bedragen worden afgesproken? Worden de alimentatiebedragen bepaald door de rechter? Naast de alimentatie is er de omgangsregeling. Als een van u de woning verlaten heeft, is het handig om alvast een tijdelijke omgangsregeling vast te leggen. Deze komt later nog uitvoerig aan de orde bij het verplichte ouderschapsplan. Vervolgens moeten de gemeenschappelijke eigendommen worden verdeeld. Er wordt dus een boedellijst opgesteld.
Uw scheidingsbemiddelaar/-advocaat zal een checklijst hanteren waarop alle zaken staan die meegezonden dienen te worden naar de rechtbank.
Jocelyn Weimar heeft in de door haar ontwikkelde methodiek 'De ScheidingsNavigator' in een boek opgetekend. In het boek worden werk-, vraag-, en checklijsten behandeld, zodat u een goed overzicht krijgt over alles wat er geregeld moet worden.
Stap 4: Afspraken
Er worden afspraken gemaakt over wie wat houdt of meeneemt; wie wat regelt (denk hierbij aan verzekeringen die omgezet moeten worden, instanties die ingelicht worden, bankzaken enz. Deze afspraken worden vervolgens vastgelegd, voor zover nodig, in het convenant. Een convenant is een officieel stuk waarin overeengekomen afspraken staan opgetekend. In dit convenant staan o.a. de hoogte van de alimentatie; afspraken over de woning; afspraken over de financiële afwikkeling van bankzaken, pensioenzaken. Naast het echtscheidings-convenant is het verplicht dat er een ouderschapsplan meegezonden wordt. In het ouderschapsplan komt o.a. te staan waar de kinderen hun hoofdverblijfplaats hebben; hoe hoog de kinderalimentatie is en hoe de eventuele andere (kinder-)kosten worden verdeeld; hoe de zorg- en contactregeling is geregeld; welke verdeling van vakantie en feestdagen e.d. worden afgesproken.
Soms komt het voor dat de rechter toch meer informatie wenst. U krijgt daarover dan een bericht. De rechtbank zal alle stukken bestuderen en tot slot de beschikking naar de advocaat opsturen.
Stap 5: Afronding, evaluatie en na-huwelijk (stap 6)
Nadat alles door de advocaat bij de rechtbank is ingediend, is het wachten op de beschikking. U krijgt dan een bevestiging en een kopie van de beschikking met hierbij het convenant en ouderschapsplan voorzien van een stempel. De datum van de beschikking is nog niet uw echtscheidingsdatum. De beschikking moet nog ingeschreven worden in de registers van de Burgerlijke Stand. Hiervoor zal uw scheidingsbemiddelaar/-advocaat zorgen.
Evaluatie is raadzaam om te kijken wat er bijgesteld kan/moet worden, bijvoorbeeld wanneer de contactregeling niet soepel verloopt of wanneer er iets veranderd is. Denk aan verhuizing; nieuwe partner e.d.
Met betrekking tot het ouderschapsplan, kunt u jaarlijks bij het samenstellen van de invulling van vakanties e.d. even nagaan of de andere ouder (of de kinderen) wensen hebben en of bijstelling van een aantal zaken wenselijk is. Bijvoorbeeld wanneer de kinderen op sport gaan en dat er iedere zaterdag wedstrijden zijn, of dat ze naar het voortgezet onderwijs gaan en met andere schooltijden/vakanties te maken krijgen. Dan kan het handig zijn om de contactregeling bij te stellen.
Na-huwelijk. Wanneer alles achter de rug is, begint de gewenning of wordt u geconfronteerd met de gevolgen van de scheiding. Hierin vergissen vele mensen zich en denken dat nu alles achter de rug is, het leven weer opgepakt kan worden. Vaak gebeurt het dat men in een gat valt en moet wennen aan de nieuwe situatie. Men is huiverig voor wat de toekomst zal brengen op financieel gebied of wat een andere relatie betreft. Men is bang dat de kinderen bijvoorbeeld die nieuwe vriend/vriendin van hun ouder wel erg leuk vinden, waardoor men bang is op de achtergrond te raken. Er wordt niet voor niets gesproken over een scheidingsverwerkingsperiode. Hierin bieden wij dan ook extra ondersteuning. (De boeken 'Het huwelijk voorbij' & 'Eerst gehuwd, nu collega-ouders' zijn aanraders).